De 4 genomineerde bedrijven voor de verkiezing van het ‘Beste fruitbedrijf 2007’ ter gelegenheid van de viering 20 jaar Fruitteelt-nieuws, hadden ieder hun karakteristieke kenmerken. Ieder deelnemend bedrijf had zich op hun eigen manier geprofileerd en stond garant voor vernieuwing en diversificatie. Zo ook het fruitbedrijf van Luk en Annelies Vandervelpen-Toetenel te Bekkevoort. Naast de opvolging van een speciaal mutant van Jonagold, Befresh genaamd, is er ook de nevenactiviteit van een loonbedrijf voor de fruitteelt.

Samen met zijn vrouw Annelies runt Luk een fruitbedrijf van 34 ha met een eigen bewaar- en sorteerafdeling. Het bedrijf werd door vader Van der Velpen in 1974 opgericht. Dankzij de gouden jaren en een goed doordachte bedrijfsvoering heeft hij de funderingen aangebracht van een goed gestructureerd en doordacht uitgebouwd bedrijf.
Zoals zo velen was Luk van jongs af aan al gefascineerd door het fruit en de bijhorende techniek. Na een rebelse tijd in’t ASO kwam hij in 1993 in de Hogere Fruitteeltleergangen terecht. Daarna volgde hij nog aan groepT in Leuven de richting bedrijfsautomatisatie.
Vanaf zijn 18de was Luk reeds zelfstandige en mocht meteen 50% van het bedrijf overnemen. In 2006 ging zijn vader op pensioen om het wat rustiger aan te doen. Toch kunnen Luk en Annelies op de drukkere momenten nog rekenen op de hulp van Luk’s ouders.

Uitbreiding naar vennootschap

In 2006 werd het bedrijf van een collega overgenomen. Meteen werden 5 koelcellen in een nieuwe loods bijgebouwd. Deze uitbreiding paste perfect in de strategie van eenvoudig, goede en nabij gelegen percelen. Zo liggen alle plantages in een straal van 1,5 km rondom de bedrijfszetel.
Eind 2006 werd er ook beslist om over te schakelen naar een vennootschapsvorm, VdV-QF, een bvba. Dit bracht structuur en transparantie in de bedrijfsvoering. Annelies zorgt voor de sortering en Luk voor de productie. Naast 1 vaste arbeidskracht zijn er ook nog een aantal seizoenarbeiders actief om de klus te klaren. In tegenstelling tot vele andere bedrijven zijn er bijna uitsluitend Belgische werkkrachten, allemaal mensen uit de buurt, actief. Het voordeel is dat ze mekaar kennen en er een groepssfeer heerst waarbij iedereen weet wat er van hen verwacht wordt. Luk: ‘Ik denk altijd zo: als ik ziek word dan draait ons bedrijf verder, echter als m’n medewerkers ziek worden dan kom ik in de problemen… Zij zijn voor mij nog belangrijker dan een goede machine. Volgens ons is personeel een goed waar we ook moeten bij stilstaan, over nadenken en in durven te investeren.’

Irrigatie en fertigatie

Het bedrijf is gelegen in de zandleemstreek, op de Hagelandse zanderige en dus droge heuvels waardoor bemesting en irrigatie van groot belang zijn. In 1994 werden de eerste percelen voorzien van een computergestuurde fertigatie, compleet met watermarks erbij om de zuigspanning te kunnen opvolgen. De resultaten van deze verfijnde bemesting waren al snel zichtbaar. Dit leidde al snel naar een uitbreiding op de andere percelen met steeds de combinatie van irrigatie met fertigatie. Om ook de kleinere percelen van water en voedingsstoffen te voorzien werden 2 oude aaltonnen omgebouwd en voorzien van een dosatron.
Machines en techniek zijn altijd een hobby van Luk geweest. Tot in de late uurtjes wordt dikwijls aan het machinepark gesleuteld. Alle machines worden zo goed mogelijk geperfectioneerd door bestaande machines aan te passen of machines in eigen beheer om te bouwen of op te bouwen. Hierdoor beschikt het bedrijf over een modern en uitgebreid machinepark.

Compost

Maar naast deze gerichte bemesting moest ook aan de bodemstructuur en voedingstoestand op lange termijn worden gewerkt. Hiervoor wordt er steeds een ‘sabbatsjaar’ ingelast: bomen rooien, bemesten, korrelmais of gras erop en het jaar erna pas terug planten.
Nu de tendens er is om steeds meer met organische meststoffen te werken werd het steeds interessanter om hiermee iets te gaan doen. Vandaar de idee om met compost de bodemstructuur te verbeteren. Er werd een speciaal gebouwde strooier gekocht en er werden mensen gezocht om het nodige materiaal aan te leveren. Dit is een groot succes, vooral omdat het hele mestgebeuren steunt op 4 bedrijven welke onderling nauw samenwerken. (voor meer info klik op onderstaande link:noviteiten op de WTD)

Befresh

Dat er steeds naar nieuwe mogelijkheden wordt gezocht is het beste te merken aan de eigen mutant, Befresh gedoopt. Deze mutant werd opgemerkt in juni bij werkzaamheden in de plantage. Met veel enthousiasme vertelde Luk zijn vader dat hij een tak met paarsrode appels zag in een oude Jonagoldplantage. Vast een zieke tak, oordeelde zijn vader. Nu is Luk blij dat hij toen koppig was en er een professional bij haalde. Het bleek hier om een mutant, een paarsrode appel midden in de zomer, te gaan met wel erg uitgesproken kenmerken! Meteen werden er bomen geënt om te kijken of deze eigenschappen zich zouden verder zetten. Deze 7 eerste bomen werden opgeplant tussen andere variëteiten om ze goed te kunnen vergelijken. De bomen vielen van ver op in de zomer, maar naarmate de oogst naderde werd het steeds moeilijker om ze te onderscheiden van de andere mutanten. Zou er dan niets waardevols zijn aan deze mutant? Wat opviel was dat de appels altijd zeer sappig en knapperig waren, ook die van de moederboom, welke uit curiositeit werd verplant. De appels bleven langer hangen en zelfs half november, bij de bladval, smaakten de intussen gele appels nog fris en knapperig. Luk: “We hadden dus een Jonagold gevonden welke niet melig werd. Uiterlijk niet heel duidelijk merkbaar, maar in de thuisverkoop heel goed voelbaar.”
Zo verhagelde 2 jaar na elkaar de eerste plantage Befresh van 3,5ha groot bijna volledig. De appels werden laat geplukt en afgevoerd als industriefruit. Enkele paloxen werden op het bedrijf in de transitfrigo gezet om te dienen voor de thuisverkoop. “Tot einde maart verkochten we van deze appels”, vertelt Luk fier. “De klanten vroegen steeds naar deze appel, niettegenstaande die niet in ULO bewaard was, verhageld en wat gelig was. De mutanten, mooi fris groen, van de hoogste kwaliteit werden aan dezelfde prijs aangeboden maar bleven onverkocht… Daarmee was het voor ons duidelijk, hier moesten we iets mee doen. Befresh is echter nog niet ‘af’ en we zijn nog niet klaar om met deze mutant meteen zwaar mee uit te pakken, niettegenstaande de opmerkelijke eigenschappen. Toch zal er binnen afzienbare tijd Befresh te verkrijgen zijn als plantmateriaal.”
Teamwork
Maar net zoals met het verhaal rond het hele mestgebeuren is dit niet iets wat op de schouders van 1 man mag rusten, besluit Luk. “Ons bedrijf is een machine, goed geolied en in volle actie. Het is een samenspel van gas geven en afremmen, van denken en doen. Maar net zoals met een goede machine heeft elk onderdeel zijn taak en kan het niet werken zonder het samenspel van de andere onderdelen. Een goede dag is voor mij een dag waarop iedereen, niet enkel de bedrijfsleider, moe en voldaan naar huis gaat.”

Eddy Leclere
Studiekring Guvelingen