Vakantiewerk voor studenten: Wat moet en wat mag?
De grote vakantie is reeds bezig. Dit is voor veel studenten een periode van welverdiende rust, maar veel jongeren gebruiken deze periode ook om wat bij te verdienen door middel van een vakantiejob in de fruitteelt. Voor tuinders zijn studenten een welkome hulp op het bedrijf, vandaar dat we wat dieper willen ingaan op de verplichtingen die samenhangen met de tewerkstelling van een jobstudent.
In tegenstelling tot wat veelal wordt gedacht, zijn voor de studenten de gewone sociale zekerheidsbijdragen verschuldigd. Op deze algemene regel zijn wel een aantal belangrijke uitzonderingen voorzien. Het vakantiewerk is hierbij de meest gekende uitzondering. We zetten de verschillende aspecten van de studentenarbeid en meerbepaald het “vakantiewerk” even op rijtje.
Het uitgangspunt is dat de werkgever steeds R.S.Z.-bijdragen betaalt voor de tewerkstelling van studenten. Wanneer de student aan een aantal voorwaarden voldoet, moeten er slechts solidariteitsbijdragen worden betaald in plaats van de volle sociale zekerheidsbijdragen. U moet goed het onderscheid bewaren tussen beide systemen.
Daarenboven, indien de student werkt als gelegenheidarbeider met een plukkaart, dan bent u slechts sociale zekerheidsbijdragen verschuldigd die berekend worden op een forfaitair dagloon van 11,58 euro.
Wie mag werken met een studentenovereenkomst?
Alle jongeren van 15 jaar en ouder komen in aanmerking voor een studentenovereenkomst op voorwaarde dat zij onderwijs met een volledig leerplan volgen. Indien zij geen twee jaar middelbaar onderwijs gevolgd hebben, moeten zij 16 jaar oud zijn. Let wel: vooraleer men studenten kan tewerkstellen moeten zij effectief 15 of 16 jaar zijn geworden.
Moet ik voor studenten een contract maken?
U hebt de keuze tussen twee systemen. Ofwel werkt u met studenten in het kader van seizoen- en gelegenheidsarbeid in de tuinbouw en dan volstaat het om aan de student een studentenovereenkomst te overhandigen samen met een plukkaart. U kan ook kiezen om met effectieve studentenovereenkomsten te werken; in dat geval werkt u niet met het systeem van piekdagen. In beide gevallen ben u wel verplicht om een studentenovereenkomst op te maken in drievoud. Een exemplaar wordt overhandigd aan de student. Een tweede exemplaar moet binnen zeven dagen worden doorgestuurd aan de inspectie van de sociale wetten van uw regio en het derde exemplaar houdt u als werkgever zelf bij.
Hoe lang mag iemand met een effectieve studentenovereenkomst werken?
Een student mag bij één of meerdere werkgevers te samen maximaal een maand werken met een studentenovereenkomst tijdens de zomervakantie (dit is dus in juli, augustus of september) om te kunnen genieten van de solidariteitsbijdragen. Onder een maand wordt een kalendermaand verstaan (bijvoorbeeld een studentenovereenkomst van 1 tot 31 augustus), of een periode van gelijke duur (31 kalenderdagen) wanneer de overeenkomst verspreid is over twee maanden.
Overschrijdt hij of zij deze termijn, dan moet de volledige R.S.Z-bijdrage worden betaald.
Indien u de student als seizoenwerknemer wil tewerkstellen, geldt enkel de beperking van de gebruikelijke 65 dagen. Deze 65 dagen kunnen gespreid zijn over de gehele vakantieperiode !
Wat moet ik aan een student betalen?
Voor studenten is het normale minimumloon van toepassing dat in uw sector wordt toegepast. Op dit loon moet evenwel een leeftijdscorrectie toegepast worden. Die ziet eruit als volgt:
15 jaar = 55%
16 jaar = 70%
17 jaar = 85% (zie voor de actuele loonbedragen elders in deze editie)
Vanaf 18 jaar = 100%
Moet er RSZ betaald worden voor studentenarbeid?
In principe moet u voor een student R.S.Z.-bijdragen betalen.
Onder bepaalde voorwaarden moet u geen volle R.S.Z.-bijdragen betalen, maar slechts solidariteitsbijdragen:
- Een student mag bij één of meerdere werkgevers te samen maximaal een maand werken met een studentenovereenkomst
- tijdens de zomervakantie (dit is dus in juli, augustus of september)
- het is als student niet toegelaten RSZ-vrij met een studentencontract te werken bij dezelfde werkgever bij wie men het voorafgaande schooljaar (1 oktober - 30 juni) reeds gewerkt heeft (bijvoorbeeld als seizoenarbeider), tenzij het uitsluitend tijdens de kerst - en/of paasvakantie was of het tijdens elke andere periode van niet verplichte aanwezigheid in de onderwijsinstelling was. Tewerkstelling tijdens deze periodes bij dezelfde werkgever zou nu ook geen beletsel meer mogen vormen om de solidariteitsbijdragen (in plaats van de volle RSZ-bijdragen) toe te passen.
Wanneer zowel u als de student voldoet aan deze voorwaarden voor ‘het vakantiewerk’, dan worden er slechts solidariteitsbijdragen ingehouden. Deze bestaan uit een werkgeversbijdrage van 5% berekend op het brutoloon (aan 100% zowel voor arbeiders als bedienden) van de student en een werknemersbijdrage van 2,5% wordt bij de uitbetaling afgehouden van het brutoloon. Deze solidariteitsbijdragen zijn een verlaagd R.S.Z.-percentage maar moeten worden betaald binnen dezelfde termijnen als de ‘gewone’ R.S.Z.-bijdragen.
Indien u ervoor kiest om met een combinatie van plukkaart en studentenovereenkomst te werken is het vanzelfsprekend verplicht de R.S.Z.-bijdragen te betalen voor seizoenarbeiders. Zoals u weet kan u hiervan maximaal 95 dagen per jaar en maximum 65 dagen per student (seizoenarbeider) gebruik maken.
De werkgeversbijdrage wordt berekend op een forfaitair dagbedrag van 11,58 euro en bedraagt 4,15 euro in de landbouw (per dag) en 4,37 euro (per dag) in de tuinbouw.
Kortom, indien u niet voldoet aan de hoger genoemde voorwaarden, dan wordt de student beschouwd als een reguliere werknemer en moet u de volledige R.S.Z.-bijdragen betalen.
Moet ik de feestdag betalen ná afloop van de studentenovereenkomst?
Wanneer een student verbonden is met een studentenovereenkomst van minder dan 15 dagen, dan heeft hij geen recht op de uitbetaling van een feestdag.
Wanneer de student verbonden is met een studentenovereenkomst van 15 dagen tot 1 maand, dan moet de werkgever één feestdag betalen indien deze valt in de periode van 14 dagen die volgt op het einde van de overeenkomst. Dit recht verliest hij wanneer de student zelf de overeenkomst zonder een dringende reden verbreekt, hij ontslagen wordt om een dringende reden of indien hij op de betrokken feestdag elders is tewerkgesteld.
Concreet: wanneer een student verbonden is met een contract dat loopt van 1 juli tot 31 juli, dan moet de feestdag van 15 augustus niet worden betaald. Een contract daarentegen van 15 juli tot 14 augustus leidt tot de verplichting om de feestdag van 15 augustus bovenop uit te betalen vermits de feestdag valt binnen een periode van 14 dagen volgend op het aflopen van het contract.
Hoe lang mag een student werken?
Het is verboden om iemand onder de 18 jaar meer dan 8 uur per dag te laten werken. Het is eveneens niet toegelaten om iemand onder de 18 jaar meer dan 4,5 uur ononderbroken arbeid te laten verrichten. Een pauze is dan noodzakelijk.
Moet een student nog andere documenten krijgen?
Ja. Elke student die bij u komt werken moet een afschrift ontvangen van het arbeidsreglement. Daarenboven moet de student net als alle ander personeelsleden worden verzekerd, moet hij een loonbon krijgen en moet u voor hem of haar een individuele rekening opmaken.
Verliest een student zijn kindergeld indien hij gaat werken?
De tewerkstelling van een student heeft geen invloed op de kinderbijslag indien de activiteit plaatsvindt in de schoolvakanties (kerst-, paas- en zomervakantie). Indien de activiteit plaatsvindt buiten de schoolvakanties mag er nooit meer dan 79 uur per maand gewerkt worden, zo niet verliest men zijn kinderbijslag.
Moet een student belastingen betalen?
Vanaf het moment dat hij meer dan 5.480 EUR per jaar verdient, is hij verplicht om belastingen te betalen.
Tot wanneer is een student ten laste van zijn ouders?
Een student blijft ten laste van zijn ouders indien hij niet meer verdient dan 2.010 EUR netto en 2.512,50 EUR bruto per jaar, of 3.480 EUR netto en 4.350 EUR bruto per jaar wanneer de student ten laste is van een alleenstaande. Indien de student gehandicapt is en hij valt ten laste van een alleenstaande, dan mag hij maximaal 4.010 EUR netto en 5.012,50 EUR bruto verdienen.
Luc Vanoirbeek
Fruitteeltconsulent Boerenbond
