De evolutie van de Engelse fruitteelt concentreert zich voornamelijk op een concentratie van het aanbod. Veel kleine bedrijven worden opgeslorpt in een grote structuur met een centrale bewaring, sortering en commercialisatie.

Het bestuur van Studiekring Guvelingen bezocht vorig jaar 2 zulke bedrijven ter voorbereiding van de meerdaagse studiereis in de zomer 2005. Eén van die bedrijven, waar in Fruitteelt-nieuws nummer 5 reeds kennis mee werd gemaakt, is het bedrijf van Mr. Mansfield te Canterbury met circa 1200 ha op verschillende bedrijfsentiteiten. Zeer fascinerend op dit bedrijf waren de 80 ha zoete kersen die in een zeer intensief systeem werden geteeld. Oogstzekerheid wordt bekomen door een overkapping om alzo de oogst te vrijwaren van regenschade.
Het tweede bedrijf, Adrian Scripps LTD, met 375 ha appel en peren bevindt zich te Tonbridge, Kent en heeft slechts één afnemer, maar niet de eerste de beste, nl. supermarktketen Tesco.

Adrian Scripps LTD
Het bedrijf Scripps, voluit Adrian Scripps LTD, werd gesticht in 1965. De centrale koel- en sorteerafdeling van de afdeling hardfruit bevindt zich in Five Oak Green te Tonbridge, Kent. Naast 375 ha appel en peer, teelt het bedrijf ook nog 400 ha andere landbouwgewassen, waaronder graan, bestemd voor de vrije handel, en zwarte bessen (voor de productie van fruitsap).
In de zestiger jaren hield de stichter Adrian Scripps zich vooral bezig met schapen- en veeteelt, de teelt van aardappelen en hop (specialiteit van de streek) en voor een klein gedeelte met de fruitteelt. Doorheen de jaren werd er geïnvesteerd en uitgebreid. Kleine fruitteeltbedrijven werden opgekocht, waarbij de vroegere eigenaars in dienst werden gehouden als bedrijfsleiders.
De huidige nazaat van de familie Scripps houdt zich vooral bezig met de besluitvorming en is voorzitter van de bestuursraad van het bedrijf. De dagdagelijkse technische leiding gebeurt door een Production Director, terwijl een Managing Director verantwoordelijk is voor verkoop, marketing en management.

Bedrijfsschets
De 350 ha appel en peer van vandaag zijn eigenlijk opgedeeld in 7 aparte bedrijfseenheden van een 60 ha met een bedrijfsleider en een eigen machinepark, dat identiek is op elke bedrijfseenheid. Het bedrijf bezit dus 13 identieke tractoren, 13 dezelfde maaiers en sproeiers, … zodanig dat op b.v. 2,5 dagen tijd alle aanplantingen gesproeid kunnen worden. De snoei gebeurt jaarlijks door ongeveer 30 personen waaronder de bedrijfsleiders en de zogeheten “contractors”. Dit zijn meestal kleine boeren die per gesnoeide boom betaald worden (ongeveer 1 euro per volwassen boom). In totaal telt het bedrijf 73 ingeschreven werknemers, waarvan de meesten werkzaam zijn in de sortering en de verpakking. Tijdens de oogst zijn er ongeveer 250 plukkers aan het werk.

Alle bomen worden vandaag geplant in enkele rijen met boomaantallen tussen de 1500 en de 2500 bomen per ha.
50 ha van de aanplantingen worden in beslag genomen door Bramley (typische Engelse kookappel), 35 ha is aangeplant met Cox’s, 60 ha Gala, 15 ha Jonagored, 35 ha (driejarige) Braeburn, 30 ha (tweejarige) Greenstar en 150 ha Conference. Volgende winter zal er massaal Kanzi aangeplant worden. De appelbomen staan meestal op onderstam M9, type Pajam 2, de peren staan vooral op kwee C.

Invoegen foto klassieke aanplant Engeland.jpg
Klassieke aanplantingen tussen 1500 en 2500 bomen per ha worden gesnoeid door ‘contractors’.
In deze aanplantingen wordt jaarlijks rond de 8000 ton fruit geoogst. Men streeft naar een zo goed mogelijke kwaliteit van het fruit op de boom bij de oogst. Dit probeert men te bereiken door een zo nauwkeurig mogelijke snoei, meerdere malen vruchtdunnen en slechte kwaliteiten in een voorpluk te verwijderen. Naast bespuitingen met ATS op Cox’s en Gala wordt er ook zeer veel met de hand gedund. Aan de hand van een computerprogramma wordt het ideaal gewicht van de vruchten en het aantal gewenste vruchten per boom berekend.

Controle op kwaliteit, ook belangrijk bij de oogst
Een ander streefdoel is een zo hoog mogelijk tonnage. Zo bedraagt het vijfjaarlijks gemiddelde van Gala 42 ton per ha, waarbij twee- en driejarige Gala reeds 25 ton produceert. Van Jonagored bedraagt het gemiddelde 49 ton per ha, met 63 ton op het beste perceel. Verder wordt er gemiddeld 35 ton Conference geoogst. T weejarige Braeburn haalde 16 ton per ha.
Er wordt niet op kleur geplukt, wel op maat. Gala bijvoorbeeld wordt in 1 plukbeurt geoogst, waarbij 85% tot klasse I behoort, bij Cox’s behoort 85 à 90% tot klasse I, bij Braeburn en Conference 70% en bij Jonagored 75 à 85%.
Er worden 600 tot 1000 paloxen van 350 kg appel of 400 kg peer per dag geplukt en dit door 250 plukkers. De paloxen worden uitgezet in de rij en er wordt gewerkt in groepen van 25 à 30 plukkers met telkens 1 opzichter en 4 mensen die controleren op kwaliteit per groep. De plukkers, meestal mensen uit het Oostblok en de vroegere Sovjetunie die legaal mogen komen plukken, worden per palox betaald: bij goed werk verdienen ze 10% meer, de gemiddelde verdienste bedraagt 10 pond/palox. Plukkers die niet voldoen, worden gevraagd te vertrekken.
Wanneer de paloxen in de frigo’s aankomen, worden ze opnieuw gecontroleerd op kwaliteitskenmerken zoals teveel blad, teveel gebroken stelen, schilbeschadigingen door nagels, enz. Elke avond wordt alles in de frigo gezet.
Conference paloxen worden voor het afkoelen tweemaal gewassen met gechlooreerd water met fungiciden. Vervolgens worden ze in de frigo afgekoeld tot 2 à 4°C en daarna met plastiek overtrokken, waarna ze 4 à 5 weken later op ULO-condities worden gebracht.

Het bewaarcomplex telt momenteel 49 cellen, waarin in totaal 19.500 paloxen kunnen worden gestockeerd. Omdat de bewaring gevestigd is in en naast een historisch complex, zijn er nog geen laaddoks. In een volgende fase zal hiervoor worden gezorgd, alsook voor de bouw van nog 22 frigo’s. De frigo’s hebben zeer hoge deuren, hierdoor kan het deurgat volledig gevuld worden met paloxen.

Invoegen 3 foto’s: Foto 41 in het midden plaatsen met links beneden over die ouwe heftruck de foto (verkleind) van frigodeur. Rechtsboven dan foto 18 over historisch hopgebouw verkleind inlassen.
In en naast de historische gebouwen – resten van uit de hopteelt – is het bewaarcomplex gebouwd.
Sortering en commercialisering
Fruitbedrijf Scripps heeft slechts 1 afnemer, maar niet de eerste de beste, namelijk supermarktketen Tesco. Hieraan leveren zij 650.000 kratten (1 krat = 12 kg) per jaar.
Nog tijdens de pluk worden van elk perceel 10 paloxen voorgesorteerd, dit om een kwaliteits- en maatbeeld te krijgen van de oogst. Op basis hiervan wordt dan in samenwerking met Tesco, aan wie in juni trouwens al een eerste voorspelling van de oogst is doorgespeeld, een marketingplan opgesteld wat en wanneer wordt geleverd. Ook over de aankoop van leeggoed wordt dan beslist.
In regel verkoopt Tesco eerst Britse producten, alle fruit wordt ook steeds verpakt onder een Britse vlag: het chauvinisme bij de Engelse consumenten is immers groot!

Invoegen Foto 38
Chauvinisme in Engeland is groot, alles wordt verkocht onder een Britse vlag.
Er wordt los verpakt, in “funsize”-zakjes (voor kinderen), in zakken per 7 stuks, en ook worden er appels individueel van een barcode voorzien, om dan vervolgens per stuk aan enorme prijzen (60 cent per appel!) verkocht te worden in b.v. benzinestations.

Invoegen Foto 40
Individueel gelabelde vruchten voorzien van een barcode om per stuk te worden verkocht.
Elke zak of verpakking wordt individueel gelabeld met vermelding van onder andere een houdbaarheidsdatum. Afspraken zijn zo gemaakt dat alles wat gesorteerd is, binnen de 2 dagen ergens in een Tesco-filiaal verkocht wordt.

De sortering bij Skripps gebeurt d.m.v. 2 verschillende sorteermachines, één met 4 en één met 6 sorteerlijnen, met een capaciteit per machine van 1200 kg Gala tot 3000 kg Bramley per uur. Het bedrijf is Eurep-Gap gecertificeerd en heeft ook het eigen kwaliteitslabel van Tesco, namelijk “Nature’s choice”, binnengehaald. Opvallend was dat er bij elke sorteermachine 1 personeelslid enkel en alleen verantwoordelijk was voor kwaliteitscontrole op het werk van de andere sorteerders.

Invoegen foto 35
Per sorteerlijn gebeurt een kwaliteitscontrole op het gesorteerde fruit.

Centralisering
Het bedrijf sorteert ook voor enkele kleine telers, die zelf niet voor Tesco mogen verpakken. Er is een duidelijke centralisering van sortering aan de gang in de Engelse fruitteelt: waar er 5 jaar geleden nog 200 bedrijven sorteerden, zijn er nu nog 25 grote en 80 kleinere verpakkers. De nadruk ligt hier zeker op kwaliteit en weinig wordt aan het toeval overgelaten.
Een tendens die zich ook in de Belgische fruitteelt manifesteert en daarom zeker de moeite waard om tijdens de meerdaagse reis van Studiekring Guvelingen mee kennis te maken.

Begin kader
Inschrijvingsmogelijkheden
In de eerste reacties van onze leden werd gesuggereerd om begin juli deze reis te plannen. Graag nog meer reacties!
De contacten tussen het secretariaat van Studiekring Guvelingen en de Engelse bedrijven zijn lopende en zodra de juiste data, planning, overnachtingsmogelijkheden en kosten bekend zijn, zullen de inschrijvingsmogelijkheden in Fruitteelt-nieuws worden gepubliceerd. Diegenen die interesse hebben voor deze 3-daagse studiereis kunnen dit reeds melden via e-mail: info@stugu.be. Zodra we meer nieuws hebben, kunnen we dit zo snel mogelijk doorgeven.
Einde kader
Ludo Lousbergh
Studiekring Guvelingen