De laagstam zoete kersenteelt wordt steeds meer een specialistenteelt waarbij niets aan het lot mag overgelaten worden. Paul Gielen runt samen met zijn zonen in Brustem zo’n gespecialiseerd kersenbedrijf waar ‘u’ tegen gezegd mag worden. Naast steeds vernieuwende aanplantingen met nieuwe rassen, onderstammen en teelttechnieken is er ook plaats voor mechanisatie. Zo staat dit jaar de machinale sortering van kersen op het investeringsprogramma. Hiervoor ontwikkelde de Firma Stas een electronisch sorteermachine, een primeur in de wereld, dat zowel in nauwkeurigheid (+/- 0.5mm) als in snelheid (+25 kersen/sec/lijn) op het hoogste schavot staat.
Tijdens de kersenwandeling op 14 juli van Studiekring Guvelingen staan een paar moderne aanplantingen van Paul Gielen en een demonstratie van de sorteerinstallatie op het programma.

Off-year

De zetting van zoete kersen is dit jaar als wisselvallig te omschrijven. Vooral de hoogstamaanplantingen blijken een ‘off-year’ te hebben. De vele laagstamaanplantingen waarin de zoete kersentelers hebben geïnvesteerd, wisselen zich af met zeer goed gezette percelen en plantages met een minder behang. Ondanks de ogenschijnlijk rijke bloei voorspelt men een 25 % mindere kersenoogst t.o.v. vorig jaar. Voor Paul Gielen is een goede bloeiperiode niet voldoende: ‘De bloemaanleg voor volgend jaar is nu reeds gebeurd. Naast het ontwikkelen van de huidige oogst moeten ons bomen in de beste conditie zijn om ook reeds sterke bloemknoppen te ontwikkelen voor het volgend jaar. Zo hebben wij nu reeds voor de 4de maal bemest en volgt er straks nog een potasbemesting (is nu reeds gebeurd).’ ‘Starten met een samengestelde meststof naargelang de bodemontleding en regelmatig wat stikstof bijvoederen geeft een gelijkmatige groei en bloei,’ aldus Paul. 

“Litsen”

Aangaande bestuiving heeft Paul Gielen aanplantingen die slechts uit één ras bestaan. Volgens hem kunnen de zelfbestuivers zoals Sweethaert; Lappins en Bing voldoende dik worden mits een aangepaste snoei. Paul Gielen: “ Zähn zei ooit tegen mij: ‘een kersenteler mag nooit zonder snoeischaar zijn aanplanting ingaan’. En jan steeds is er wel een tak weg te knippen. Als basisregel bij de snoei zorgen wij ervoor dat geen enkele tak of kers geraakt wordt door de tractor tijdens het maaien of sproeien.”
Sinds vorig jaar past Paul op zijn bedrijf een Zwitserse zomersnoeitechniek toe maar dan … jawel, echter zonder snoeischaar. Licht in de boom brengen door de éénjarige scheuten uit te scheuren is een efficiënte maar vooral een snelle techniek om alle kersen voldoende licht te bezorgen voor een gelijkmatige rijping. Hierbij worden de éénjarige scheuten op de rug van de draagtakken of verlengingen die te ver dreigen te komen, weggescheurd. Paul:”Dit doen we door de scheut een 5-tal cm boven het inplantingspunt over te breken en dan verder af te scheuren zodat een ‘lits’ blijft hangen. Deze verdroogt later en valt af. Een techniek die groeiremmend maar ook bloemknopontwikkelend werkt zonder infectiepoorten te creëren . Want al langer is geweten dat wonden bij uitgescheurde meerjarige takken mooier genezen dan snijwonden.”

Specialisatie
Voor Paul Gielen is het duidelijk dat de hedendaagse kersenteelt een specialistenzaak is geworden. “Het jaarrond zijn we wel iets in de aanplantingen aan het uitvoeren. Kersen in een gemengd bedrijf komen al te veel op de 2de plaats en dat betaal je cash in opbrengst en kwaliteit.”
Naast de teelt is ook de continue bevoorrading van de handel noodzakelijk. Steeds meer moeten we opboksen tegen de prachtig op maat gesorteerde ingevoerde kersen. Om hier tegen op te tornen, investeert Paul in een electronisch sorteermachine ontwikkelt door de firma Stas. Naast een ideale sortering op maat naar de wensen van de klant, wordt de arbeidskost voor het sorteren maximaal gedrukt.

Electronische kersensorteerder

Twee jaar geleden startte de Firma Stas intensief de ontwikkeling van een elektronische kersensorteermachine. De techniek hiervan was al wel bekend maar de praktische toepassingen lieten nog op zich wachten. Dat de “oude kersentafel” in de boomgaard aan “modernisering” toe was, was meer dan overduidelijk. Met de “vlakke band sortering” voor kersen werd hiervoor de eerste stap gezet. Maar het handmatig sorteren op kleur en in meerdere diktematen werd hierbij niet ingevuld. Het bleef handmatig en op het oog sorteren.

Na heel wat onderzoek, studie- en projectiewerk werd de elektronica ingeschakeld die bij juist gebruik ook correct werk levert. Bij de ontwikkeling moest met heel wat factoren rekening gehouden worden, zoals:

- de juistheid van de sortering waarbij de capaciteit per dag mede bepalend is,
- het behoud van de vruchtkwaliteit,
- de juiste kleurindeling en de exacte maat
- het scheiden van clusters.

Steelsnijder of steelverenkelaar

Kersen hangen nl. vaak in clusters per twee of meer samen en worden ook samen geplukt. Het verenkelen van de clusters kan natuurlijk handmatig gebeuren. Vandaag is er echter reeds een techniek om dit machinaal te laten gebeuren. Hiervoor worden de kersen via een transportband naar een “steelsnijder” gevoerd die de cluster doorsnijdt. Dit gebeurt vrij nauwkeurig. De clusters worden vlak bij het “knooppunt” (waar de stelen samenkomen) doorgesneden zonder de kersen te raken of te beschadigen.

25 vruchten per seconde

Elektronisch sorteren betekent dat zowel op kleur als op correcte dikte kan gesorteerd worden. Doch daar de meeste kersenrassen niet perfect rond zijn, moet er nauwkeurig gemeten worden om de kersen per 2 mm samen te brengen. Hiervoor meet de computer elke kers 10 maal per vrucht en kunnen de vruchten alzo met een nauwkeurigheid van exact 0.5 mm ingedeeld worden. Bij een vraag om de kersen per 2 mm te sorteren heeft de elektronica het juiste antwoord en dit aan een snelheid van 15 tot 25 vruchten per seconde en per lijn.
Dit brengt de theoretische sorteercapaciteit op ongeveer 1 000 kg per uur en per lijn. Omgerekend naar een twee- of vierlijnige uitvoering is dit dan 1000 à 1200 kg tot 2 400 kg per uur of een dagcapaciteit van ongeveer 12 tot 15 ton/dag.

Kleurencamera

Wat bij appels en peren kan, kan ook bij kersen om de onrijpe en te rijpe kersen van elkaar te scheiden.. Een kleurencamera met digitale instelling geeft hierbij de mogelijkheid om per ras de kleur in te stellen. Voor elk ras wordt dus een minimum kleur en rijpheid ingesteld zodat alleen de kersen met de perfecte kleur en rijpheid samen komen.
Verder kan hierop een echte nauwkeurige kwaliteitssortering toegepast worden? Barsten, hagelinslagen, sterke schilbeschadigingen kunnen eerst herkend worden en dan via een extra uitgang afgevoerd worden.

Eject-air system

Dat het transport van 25 vruchten (van 10-11 gr) per seconde en per lijn niet via “cups” of schaaltjes kan gebeuren lijkt nogal logisch. Daarom werd voor kersen (maar ook voor pruimen tot 100gr per vrucht) voor het “eject-air system” gekozen.
Voordeel is dat aan een hoge snelheid (25 vruchten per seconde) en zonder beschadiging kan gewerkt worden.

De hydrocooler komt er aan!

Naast de steelverenkelaar en de elektronische sortering wordt straks de nieuwe “Stas-kersensorteerder” uitgerust met de hydrocooling.

Kersenwandeling 14 juli 18u45.

Het opvolgen en aan de telers tonen van de laatste nieuwe technieken in de fruitteelt is de taak van Studiekring Guvelingen. Tijdens de kersenwandeling op vrijdag 14 juli 2006 om 18u45 staat een bezoek aan enkele kersenaanplantingen van Paul Gielen in Brustem op het programma. Daarna wordt de elektronische kersensortering gedemonstreerd door de firma Stas. Voor meer praktische info omtrent de kersenwandeling, zie pagina 30.

Eddy Leclere
Studiekring Guvelingen