In het vak 'levensbeschouwing' of noem het 'godsdienst' met jonge mensen, die zich voorbereiden op het beroep van bedrijfsleider, op tocht gaan. Maar hoe begin je eraan?!

Voor die vraag stond ik als gepensioneerd leraar tijdens de laatste zomervakantie. Ik ging graag in op de vraag van de directie om die taak op me te nemen. Ik moest aandacht hebben voor de ethiek van het beroep en het multireligieus en multicultureel samenleven. Al snel stond voor mij vast dat ik dit zou terugvinden in de bijbel en ik vond het verhaal van Ruth, een verhaal als een sprookje, maar jammer genoeg te weinig bekend. Als je het aandachtig leest, komen tussen de regels veel gegevens voor die vandaag nog uiterst actueel zijn. Ik daag je als lezer uit het zelf te lezen, temeer omdat ik dit artikel kort moet houden, het is eerder een bijbelse novelle, een kortverhaal met maar vier hoofdstukjes.

Een van de thematieken in dit verhaal is HET DURVEN KIEZEN: besluiten durven trekken in de omstandigheden die zich voordoen en nieuwe wegen durven gaan. Moet een bedrijfsleider niet veel keuzes maken? Als het niet goed gaat met mijn bedrijf of op de fruitmarkt, hoe vang ik dat op, hoe stuur ik bij? Hoe ga ik om met pesticiden, pas ik de geïntegreerde bestrijding toe zoals het hoort of bewandel ik wel eens wegen die het daglicht schuwen?

Een andere thematiek is DE OMGANG MET GAST- OF SEIZOENSARBEIDERS komend uit ander culturen. Hier bracht het verhaal ons via het 'ontheemd' zijn van de personages en het weer terugkeren naar het vroegere thuisland bij de problematiek van 'asielzoekers', 'gastarbeiders', 'seizoensarbeiders' en 'integratie'. Een bedrijfsleider moet inderdaad rekening houden met het legale kader van de Belgische wetgeving wat betreft 'legale tewerkstelling', het Kamerdecreet en nu het Kataraktdecreet wat betreft de huisvesting en rechten van seizoensarbeiders. Hoe ga ik om met de verloning van het werk en de menswaardigheid? Het heeft allemaal ook te maken met de eerste thematiek van de keuzes o.a. neem ik mensen aan van de eigen streek voor het werk of doe ik een beroep op poolse, spaanse arbeiders, Sikhs ...enzovoort. Hierbij speelt uiteraard ook de ethiek, het ethisch denken mee.

Een derde thematiek Is HET AFSLUITEN VAN ZAKELIJKE AFSPRAKEN OF OVEREENKOMSTEN. Alles moet verlopen zoals het hoort: zakelijk, maar menselijk en administratief correct.

Een vierde thematiek is HET SOCIAAL NETWERK. Niet alleen voor een bedrijfsleider en zijn familie en arbeiders, maar voor alle mensen is het sociaal netwerk van mensen, organisaties en institutionele voorzieningen van enorm belang. Het komt erop aan dat je in goede of kwade dagen er nooit alleen voorstaat, maar kunt terugvallen op een element uit dat netwerk.

Verder haalden we uit dit verhaal nog het religieuze nl. de aanwezigheid van God in het verhaal van mensen, het bekeringsgebeuren in Ruths leven, hoe Ruth de vrouwelijke tegenhanger is van de vader van alle gelovigen Abraham en de boodschap van hoop die in dit verhaal duidelijk aanwezig is.

En ten slotte, menselijk gezien, de 'solidariteit onder vrouwen': hoe zij sterk zijn en aan de dingen en het leven zonder dat het opvalt een positieve en andere wending kunnen geven. Een aantal fragmenten uit afleveringen van de tv-reeks Katarakt vormden bij het geheel een dankbare en verhelderende illustratie. De Bijbel is inderdaad een actueel en inspirerend boek. Vergeet vooral niet het boekje RUTH eens te lezen: het is de moeite waard.

Ivo Dams

SOLV Tuinbouwschool