Demonstratie zelfrijdende plukband

Heel even leek het, op donderdag 20 oktober ’05, een mini-werktuigendag in de Tuinbouwschool OLV. Veel belangstelling van telers, leerlingen en de pers was er in de Breaburnaanplantingen van de Tuinbouwschool om de zelfrijdende plukband aan het werk te zien.
Demonstraties van nieuwigheden in de fruitteelt zijn een vaste activiteit voor Studiekring Guvelingen. De 3-jaarlijkse Werktuigendagen Sint-Truiden zijn hiervoor de place-to-be. Bieden zich sneller nieuwigheden aan dan is het voor Studiekring Guvelingen geen moeite teveel om reeds eerder hiermee uit te pakken.

Marius-droom

Als teler te Bunnik bij Utrecht was het voor Marius Oskam ieder jaar balen. Enkele dagen natte oogstomstandigheden en al de grasbanen waren stuk gereden. Na veel gepieker meende hij op een morgen de oplossing gevonden te hebben. Zijn droom werd op papier uitgetekend en samen met de firma Burg werd een eerste prototype ontwikkeld. Na het detecteren en aanpassen van de kinderziekten aan een 2de en 3de editie is vandaag de 4de herwerkte uitgave actief. In première werd dit revolutionair oogstsysteem door Studiekring Guvelingen in België gepresenteerd.

Arbeidsbesparing

Naast het minimaal berijden en dus het minder beschadigen van de grasbanen zijn de oogstprestaties en –omstandigheden het belangrijkste voordeel. Het niet meer moeten sleuren met zware plukkorven wordt door de plukkers enthousiast onthaald. Geen tijdverlies van en naar de paloxen geeft een verhoogde plukprestatie van 35%. Dit betekent dat 1/3 minder plukkers ingezet moeten worden t.o.v. klassieke pluksystemen. I.p.v. 12 plukkers volstaat het om er maar 8 in te zetten. De capaciteit van de plukband is 4 à 5 kg fruit/lopende meter transportband of om de 5 à 6 minuten een volle paloks of 300 Kg/man/uur.

Onderzoek proeftuin Randwijk

Geen zware plukkorven, geen wandelafstanden van en naar de palox zorgen voor nog een bijkomend voordeel, nl. minder kwaliteitsverlies. Niet-botsende vruchten op de band komen via een kistenvuller feilloos in de palox. Ook peren kunnen met deze kistenvuller beschadingsvrij in de palox afgevuld worden. Aan de afvoerzijde van de snarenband is een zogenaamde egelrol gemonteerd die er voor zorgt dat de stelen van de peren niet tussen de snaren kunnen komen.
Of dit alles zo is moet via onderzoek blijken. De proeftuin van Randwijk voert o.l.v. Mw. Peppelman een onderzoek naar de oogstprestaties met de plukband. In vergelijking met de Pluk-O-Trac, de pluktrein en het klassiek plukken met de emmer wordt gekeken naar plukprestaties en vruchtkwaliteit. Deze laatste wordt een 2de maal beoordeeld na bewaring in maart waarna de resultaten worden vrijgegeven.




Voorsortering

Een ander voordeel is het kunnen voorsorteren in de boomgaard van verhageld of door andere redenen beschadigd fruit. Juist voor de kistenvuller is het mogelijk om met 1 of meerdere extra arbeidskrachten de mindere kwaliteit van de band te rapen. Weer extra arbeidskosten maar deze wegen niet op tegen de hoge bewaarkosten.

Nadelen

Ieder systeem kent ook zijn negatieve kanten. Het verplaatsen van de plukband naar een volgende rij vergt 10 à 15 minuten tijd met 3 personen. Mits wat inzicht en organisatie kunnen de overige werknemers tijdelijk rechtstreeks in paloxen plukken.
Een ander nadeel is dat vrij homogene aanplantingen vereist zijn met even lange rijen. Het aanpassen van de lengte van de plukband kan maar vergt uiteraard wat tijd. Niet alle aanplantingen komen dus in aanmerking voor deze mechanisatie.

Kostprijs

Ieder investering gaat gepaard met een kostplaatje. Naargelang van de uitvoering met of zonde zelfrijder (vervangen door tractor) varieert de kostprijs van 30000 tot 50000 euro. Een eenvoudig rekensommetje leert ons dat door uitsparen van 4 plukkers gedurende 35 plukdagen aan een uurloon (alle kosten in) van ongeveer € 10 er 11200 euro minder lonen uitgegeven worden. Naargelang het al of niet aankopen van de zelfrijder is deze investering over 3 à 5 jaar terugverdiend. Die zelfrijder is ook voor andere doeleinden (zoals snoei,…) inzetbaar.


Toekomst

Volgens de firma Burg lenen naast de appel ook de peren zich tot het plukken met de plukband. Of het economisch klimaat in de fruitsector dadelijk deze investering toelaat is een ander gegeven. Op dit ogenblik is de vernieuwing in het rassenbestand op de meeste bedrijven prioritair.
Tijdens beurzen in het buitenland toonden ook citrustelers in het zuiden heel wat interesse. Eveneens in andere teelten, zoals bijvoorbeeld de slateelt, zijn oogsttransportbanden in gebruik. Doch hier hetzelfde verhaal: niet ieder bedrijf heeft de mogelijkheid deze mechanisatie toe te passen.


Eddy Leclere
Studiekring Guvelingen