Op vrijdag 14 november 2003 tijdens de studieavond “Snoei” van de Studiekring Guvelingen behandelde Geert Colda (Boomkwekerij Carolus) het belang van doorgroeibomen (sprintboom) in de perenteelt als nieuw teeltsysteem.
Tijdens zijn inleidend vraaggesprek kwamen we tot de conclusie dat in de perenteelt de hoofdrassen nog altijd Conference en in mindere mate Doyenné du Comice of Durondeau zijn. De meest gebruikte onderstam is Kwee C. De meest gehanteerde plantafstand is 3.50 x 1.75 m. Als teeltsysteem heb je de keuze tussen V-haag 4 takkers, V-haag snoeren, enkele rij snoerbeplanting, Tiense haag, tafelsysteem, kandelaar of stemvork,… De keuze is dus zeer groot.
Teeltsystemen
Maar toch moet elk systeem voldoen aan volgende eisen:
· betaalbaar en arbeidsvriendelijk;
· vroeg in productie;
· regelmatige en liefst hoge producties;
· kwaliteitsperen.
Betaalbaar en arbeidsvriendelijk
Vooreerst moeten we trachten de kosten te beperken:
- gebruik zoveel mogelijk eenvoudig steunmateriaal;
- eventueel de investering spreiden over lange termijn door het steunmateriaal in meerdere stappen te plaatsen;
- kies een rationeel aantal bomen in het juiste teeltsysteem!!
Vroeg in productie
Juist plantmateriaal zorgt voor een vroege productie. We denken hierbij vooral aan:
- plant een groot productievolume;
- boombehandeling voor en na planten is zeer belangrijk;
- planttijdstip is belangrijk (temperatuur, structuur);
- kies voor een teelttechniek die verkaling tegengaat en die de aanleg van bloemknoppen in het voorjaar bevordert.
Regelmatige en liefst hoge producties door evenwichtige bomen
We denken hier vooral aan een goede bloemkwaliteit met een goede vruchtzetting: plantmateriaal dat in de boomkwekerij geen snoeischaar heeft gezien. Dit plantmateriaal heeft een Kwee C als onderstam. Dit plantmateriaal is van oorsprong minder groeikrachtig zodat er meer bloembotten aangelegd worden. (Herinner u dat de zonne-energie door de plant wordt gebruikt voor vegetatieve en generatieve groei.)
Belangrijk punt is de aanwezigheid van een gestel in de boom. Hij kan als uitlaatklep dienen voor de groei zodat de groei per groeipunt lager zal liggen. Door het grote boomvolume krijgen we minder vruchten/boom doch wel dikkere vruchten. Dit geeft algemeen minder pitten op de boom zodat er ook minder gibberelline wordt geproduceerd. Gibberelline verhindert de bloemknopvorming!!
De bloemkwaliteit is zeer belangrijk. De belichting speelt hier de grootste rol. Liefst planten we daarom piramidale bomen in een enkele rij systeem waarbij boomhoogte en rijbreedte een belangrijke rol spelen.
Tenslotte maken een consequente snoei en een goede voedingstoestand het plaatje compleet.
Kwaliteitsperen
Hierbij denken we aan:
· dikke vruchtmaat:
o kort vruchthout dicht bij het gestel;
o beperkt aantal vruchten / boom;
o bloemkwaliteit (licht, rozetbladeren);
o voeding (goede voeding tijdens de celdelingsfase!);
· groene peren:
o kort vruchthout in evenwichtige boom;
o goede groeibeheersing;
o bladvoeding;
o beperkte wortelsnoei;
· weinig schuurschade:
o kort vruchthout;
o steunmateriaal;
· geen bevuilde vruchten:
o open boomvorm, met matige groei.
Tafelsysteem
Volgens Geert Colda leunt het tafelsysteem het dichtst aan bij de hierboven gestelde eisen. Denken we maar aan eenvoudig steunmateriaal, het is arbeidsvriendelijk (uitbuigen gaat gemakkelijk met max-tang), een goede groeiregulatie (groei heeft uitlaatkleppen via de gesteltakken, het gestel is horizontaal en dit systeem is gemakkelijk om wortelsnoei toe te passen), een goede bloemkwaliteit (piramidale boom met ruime belichting), hoog % kwaliteitsperen en goede resultaten zonder CCC.
De vier beste twijgen van het gestel buigt hij uit in X-vorm (niet dwars op de rij!) en dan tolereert hij nog wat licht hout op de draad. Hij opteert voor kortloten met afgesloten bloemknoppen.
Doorgroeibomen
Geert Colda was nog altijd niet tevreden en verbeterde dit systeem tot een “tafelsysteem met sprintbomen of doorgroeibomen”.
Hiervoor moet men doorgroeibomen op kwee C planten met een plantafstand 0.80 tot 1 m x 3.50 m (= 2500 à 3000 bomen/ha).
Hierdoor verkrijgt men volgende bijkomende voordelen:
· groot productievolume bij aanvang;
· ongesnoeide bomen in opkweek hebben een mindere groeidrang;
· fruitkweker moet bomen niet verder opkweken;
· consequente snoei is noodzakelijk(zwaar hout eruit!);
· regelmaat door minder vruchten/boom;
· realisatie van de vooropgestelde doelstellingen.
Teeltmaatregelen
Om dit systeem te laten slagen zijn volgende praktische teeltmaatregelen noodzakelijk.
· Verwaarloos de boombehandeling voor het planten niet: zet de bomen minimum 24 uur in water voor planten om droogtestress te voorkomen.
· Plant in het voorjaar. Een gunstig vochtgehalte van de bodem gekoppeld aan een juiste bodemtemperatuur zorgen voor een snellere start. De bomen lopen iets later uit waardoor doorgroei van de bloemknoppen zo goed als uitgesloten is. Afdekken met organisch materiaal helpt hier zeker bij!!
· Plaats onmiddellijk het steunmateriaal bij het planten zodat er geen natuurlijke wortelsnoei optreedt door de wind.
* Verwijder consequent de “groeitakken” in het gestel van onze doorgroeiboom. Eventueel moet ook de hergroei verwijderd worden.
· Verwaarloos de voeding van de bodem niet. Een ondersteunende bladbemesting is aan te raden (Zn,B,Mn,Mg).
· Bij problemen met verkaling kan een lichte dosis promaline helpen. Zeker niet in het gestel snoeien of te vroeg uitbuigen.
· Verhinder de doorgroei bij bloemknoppen (buig uit na half augustus; maak eventueel gebruik van andere groeiremmingstechnieken zoals droogtestress, wortelsnoei, ...).
In de volgende jaren ligt de nadruk op een consequente snoei gekoppeld aan hoge voedingseisen. Door zijn vroeg natuurlijk evenwicht verkrijgen we een rustige boom.
Besluit
Het gebruik van de doorgroeiboom in combinatie met de juiste teelttechniek resulteert in een betaalbaar systeem met regelmatige, hoge producties van kwaliteitsperen, ook in de eerstvolgende jaren na het plantjaar. Essentieel is de jaarlijkse productie die de groei moet temperen. Eventueel kan wortelsnoei hierbij helpen. Vooral het gestel als uitlaatklep zou ervoor moeten zorgen dat deze bomen niet dezelfde weg opgaan als de V-haag. Wait and see …
Luc DIRIX,
Studiekring Guvelingen